Początki legend i odkrycie kawy: Według etiopskiej legendy, już w IX wieku pasterz imieniem Kaldi zauważył, że jego kozy po zjedzeniu czerwonych owoców z pewnego krzewu stają się pełne energii i nie chcą spać w nocy. Miejscowy opat przygotował z tych owoców napój, który pomógł mnichom czuwać podczas długich modlitw. To legendarne odkrycie z etiopskiego regionu Kaffa dało początek wykorzystaniu ziaren kawy. W XV wieku kawa była już uprawiana w Jemenie na Półwyspie Arabskimaboutcoffee.org.

Pierwsze kawiarnie i szerzenie kultury kawowej: W XVI wieku kawa zyskała popularność w Persji, Egipcie, Syrii i Turcjiaboutcoffee.org. Powstały tam pierwsze publiczne kawiarnie (arab. qahveh khaneh), gdzie oprócz picia kawy ludzie słuchali muzyki, grali w szachy i wymieniali się wiadomościami – nazywano je wręcz „szkołami mędrców”aboutcoffee.org. W 1615 r. kawa dotarła do Wenecji, jednak początkowo wywoływała nieufność – miejscowi duchowni okrzyknęli ją „gorycznym wynalazkiem szatana”. Papież Klemens VIII osobiście spróbował kawy i tak mu posmakowała, że nadał jej aprobatę papieską. Mimo sporów, w XVII w. kawiarnie rozkwitły w całej Europie – od Anglii po Austrię i Francję – stając się centrami życia towarzyskiego i intelektualnego. W Anglii nazywano je „uniwersytetami za pensa”, bo za cenę filiżanki można było delektować się nie tylko napojem, ale i żywą dyskusją. Przykładowo londyńska kawiarnia Edwarda Lloyda stała się miejscem narodzin firmy ubezpieczeniowej Lloyd’s of London.

Globalna ekspansja upraw: Rywalizacja mocarstw o sadzonki kawowców doprowadziła do rozprzestrzenienia upraw poza Arabię. Holendrzy w XVII w. przemycili sadzonki i z powodzeniem zasadzili je na Jawie w Indonezji, zakładając pierwsze plantacje kolonialne. Z kolei Francuzi w 1723 r. przewieźli sadzonkę kawy do Martyniki (słynna wyprawa Gabriela de Clieu), co zapoczątkowało uprawy kawy na Karaibach i w obu Amerykach. Do Brazylii kawę wprowadził w 1727 r. porucznik Francisco de Mello Palheta, przemycając z Gujany nasiona ukryte w bukiecie kwiatów – dało to początek brazylijskiemu imperium kawowemu. W rezultacie w XIX wieku kawa stała się kluczowym towarem globalnym – wiele nowo powstałych państw opierało swoje gospodarki na eksporcie kawy. Około 1800 r. kawa była już jednym z najbardziej dochodowych produktów eksportowych świata, ustępując jedynie ropie naftowej.

Kawa w Nowym Świecie: Do Ameryki Północnej kawa przybyła w połowie XVII wieku, jednak początkowo ustępowała popularnością herbacie. Sytuacja zmieniła się po „herbatce bostońskiej” w 1773 r. – buncie kolonistów przeciwko brytyjskiemu podatkowi na herbatę. Wydarzenie to trwale przekierowało gusta Amerykanów w stronę kawy zamiast herbaty.

Współczesne „fale kawowe”: W XX i XXI wieku kultura kawy nadal ewoluowała falami. Pierwsza fala to upowszechnienie kawy masowej – kawy pakowanej przemysłowo, dostępnej w sklepach na szeroką skalę (funkcjonalność i wygoda ponad jakość). Druga fala to narodziny sieci kawiarni i marek (jak Starbucks), które podniosły poprzeczkę jakości i uczyniły z kawiarni miejsce spotkań społecznych. Trzecia fala skupia się na kawie specialty – konsumenci zaczęli doceniać single-origin (jednorodne kawy z konkretnego regionu), różne stopnie palenia oraz alternatywne metody parzenia. Pojawił się nacisk na świadome pochodzenie, zrównoważony rozwój i rzemieślnicze podejście do każdego etapu produkcji kawy.